Մարդու իրավունքների պաշտպանի իրավական դիրքորոշումը՝ «Ժամկետային ավանդների բացման» կարգի վերաբերյալ

Հիմք ընդունելով 2018թ. նոյեմբերի 18-ին ԱՀ Մարդու իրավունքների պաշտպանին «Արցախի արդարություն կուսակցության» կողմից հղված բաց նամակը՝ բարձրացված հարցի վերաբերյալ կատարված ուսումնասիրության արդյունքում Պաշտպանը հանգել է հետևյալին՝

1. ԱՀ կառավարության 2009թ. հունվարի 20-ի թիվ 15 որոշմամբ սահմանված «Ժամկետային ավանդների բացման» կարգի 11-րդ կետի համաձայն՝ ընտանիքում 3-րդ և յուրաքանչյուր հաջորդ երեխայի ծննդյան դեպքում երեխայի անվամբ բանկային կամ ֆինանսական այլ հաստատությունում բացված ժամկետային ավանդի տարեկան տոկոսադրույքի չափը հաստատում է ԼՂՀ ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարությունը` համաձայնեցնելով ֆինանսական հաստատության հետ: Տվյալ դեպքում պայմանագիրը կնքվել է ֆինանսների և էկոնոմիկայի նախարարության ու «Արցախբանկ» ՓԲԸ-ի միջև 7.5 տոկոսադրույքով:

2. Հարցում կատարելով ԱՀ ֆինանսների նախարարություն և համեմատելով նշված տոկոսադրույքը առևտրային այլ բանկերից ստացված տվյալների հետ՝ պարզվեց, որ երկարաժամկետ ավանդների համար մի շարք այլ բանկերում ևս նախատեսված է նույնչափ կամ առավել ցածր տոկոսադրույք: Հետևաբար, նշյալ 7.5 տոկոսադրույքի չափը, ԱՀ ֆինանսների նախարարության պնդմամբ և Պաշտպանի նախնական ուսումնասիրությամբ, համապատասխանում է ֆինանսական շուկայում առաջարկվող տոկոսադրույքների չափերին:

3. «Արցախբանկ» Õ“Ô²Ô¸-Õ¶ Ô±Õ€-Õ¸Ö‚Õ´ Õ£Õ¸Ö€Õ®Õ¸Õ² Õ´Õ«Õ¡Õ¯ Õ¢Õ¡Õ¶Õ¯Õ¶ Õ§, Õ¸Ö€Õ« Õ¢Õ¡Õ¶Õ¯Õ¸Õ´Õ¡Õ¿Õ¶Õ¥Ö€Õ¨  Õ¿Õ¥Õ²Õ¡Õ¯Õ¡ÕµÕ¾Õ¡Õ® Õ¥Õ¶ Ô±Õ€ Õ¢Õ¸Õ¬Õ¸Ö€ Õ·Ö€Õ»Õ¡Õ¶Õ¶Õ¥Ö€Õ¸Ö‚Õ´: Ô±Õ€ Ö†Õ«Õ¶Õ¡Õ¶Õ½Õ¶Õ¥Ö€Õ« Õ¶Õ¡Õ­Õ¡Ö€Õ¡Ö€Õ¸Ö‚Õ©ÕµÕ¡Õ¶ պնդմամբ՝ Õ¡ÕµÕ¤ ÖƒÕ¡Õ½Õ¿Õ¨ Õ¶Õ¸Ö‚ÕµÕ¶ÕºÕ¥Õ½ Õ¯Õ¡Ö€Ö‡Õ¸Ö€ Õ¤Õ¥Ö€ Õ§ խաղացել Õ¿Õ¾ÕµÕ¡Õ¬ Ö†Õ«Õ¶Õ¡Õ¶Õ½Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ°Õ¡Õ½Õ¿Õ¡Õ¿Õ¸Ö‚Õ©ÕµÕ¡Õ¶ Õ¨Õ¶Õ¿Ö€Õ¸Ö‚Õ©ÕµÕ¡Õ¶ հարցում:

4. Ô±Õ€ Õ„Ô»ÕŠ Õ¡Õ·Õ­Õ¡Õ¿Õ¡Õ¯Õ¡Õ¦Õ´Õ« կողմից Õ¯Õ¡Õ¿Õ¡Ö€Õ¾Õ¡Õ® Õ¸Ö‚Õ½Õ¸Ö‚Õ´Õ¶Õ¡Õ½Õ«Ö€Õ¸Ö‚Õ©ÕµÕ¡Õ¶ Õ¡Ö€Õ¤ÕµÕ¸Ö‚Õ¶Ö„Õ¸Ö‚Õ´ Õ«Ö€Õ¡Õ¾Õ¸Ö‚Õ¶Ö„Õ« Õ¸Ö€Ö‡Õ§ Õ­Õ¡Õ­Õ¿Õ¸Ö‚Õ´ Õ¹Õ« Õ¡Ö€Õ±Õ¡Õ¶Õ¡Õ£Ö€Õ¾Õ¥Õ¬ Ö†Õ«Õ¶Õ¡Õ¶Õ½Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ Õ°Õ¡Õ½Õ¿Õ¡Õ¿Õ¸Ö‚Õ©ÕµÕ¡Õ¶ Õ¨Õ¶Õ¿Ö€Õ¸Ö‚Õ©ÕµÕ¡Õ¶ հարցում, Ö„Õ¡Õ¶Õ« Õ¸Ö€ Õ¡ÕµÕ¤ Õ¡Õ¾Õ¡Õ¶Õ¤Õ¨ Õ°Õ¡Õ´Õ¡Ö€Õ¾Õ¸Ö‚Õ´ Õ§  ÕºÕ¥Õ¿Õ¡Õ¯Õ¡Õ¶ լրացուցիչ աջակցություն, Õ¡ÕµÕ¬ Õ¸Õ¹ Õ©Õ¥ ÕºÕ¥Õ¿Õ¸Ö‚Õ©ÕµÕ¡Õ¶ Õ¸Ö‚Õ²Õ«Õ² ÕºÕ¡Ö€Õ¿Õ¡Õ¾Õ¸Ö€Õ¸Ö‚Õ©ÕµÕ¸Ö‚Õ¶, Ö‡ ÕºÕ¥Õ¿Õ¸Ö‚Õ©ÕµÕ¸Ö‚Õ¶Õ¨ Õ¯Õ¡Ö€Õ¸Õ² Õ§ Õ«Ö€ հայեցողությամբ Õ¨Õ¶Õ¿Ö€Õ¥Õ¬ Õ¿Õ¾ÕµÕ¡Õ¬ աջակցության Õ¿Ö€Õ¡Õ´Õ¡Õ¤Ö€Õ´Õ¡Õ¶ Õ´Õ¥Õ­Õ¡Õ¶Õ«Õ¦Õ´Õ¨:

5. Մյուս կողմից, կարևորելով պետական աջակցության տրամադրման թափանցիկությունն ու ներառականությունը, Պաշտպանն ընդգծում է, որ նման դեպքերում նախընտրելի կլինի հնարավորության պարագայում պետական աջակցության շահառուներին կամ նրանց ներկայացուցիչներին ընդգրկել ֆինանսական հաստատության ընտրության գործընթացում, որպեսզի նրանք իրավունք ունենան ընտրություն կատարել նույնական ծառայություն մատուցող կազմակերպությունների միջև:

6. Այնուամենայնիվ, պետք է նաև նշել, որ Պաշտպանին պետական լիազոր մարմնից տեղեկացրել են, որ «Ժամկետային ավանդների բացման» ծրագիրն այլևս չի գործելու 2019 թվականից, ինչը նշանակում է, որ վերանում է նաև ապագայում նշյալ ավանդներն ընդունող ֆինանսական հաստատության ընտրության հարցի քննարկման անհրաժեշտությունը: